René Mobers, directeur Bouwmensen Limburg, Floor Ummels, opleidingscoördinator namens VISTA, regiocoördinator Jos Wolters en docenten Raymond Willems en Roger Pricken vertellen over hun samenwerking.
“De arbeidsmarkt roept om mensen in de bouw!” zegt Floor Ummels. En dat komt goed uit, want de leerlingenaantallen in de richting bouw van het mbo nemen toe. “Studenten kiezen er steeds vaker voor om met de handen te werken, mede door de positieve benadering in het nieuws en programma’s als VT Wonen en Eigen huis en tuin. Die maken zichtbaar wat je allemaal kan maken met je handen. En die handen zijn hard nodig! Maar, het belangrijkste is dat studenten doen wat ze leuk vinden, een keuze maken die bij ze past. En ook daar behalen we positieve resultaten: veruit de meeste leerlingen maken hun opleiding af en vinden dan een baan die ze leuk vinden.” Voor René Mobers is dat dé reden om leerlingen te verwelkomen bij Bouwmensen Limburg: “We hechten er bijzonder veel waarde aan dat leerlingen in het voortgezet onderwijs de juiste keuze kunnen maken en de opleiding kiezen die bij hen past, daarom laten we leerlingen in het voortgezet onderwijs graag kennismaken met de praktijk van bouw.”
Bouwmensen Limburg is een stichting van aannemers in Limburg. De doelstelling is het opleiden van leerlingen voor de bouw. René: “Wij zijn een werkgever voor leerlingen van het mbo en we werken samen met VISTA. Zij verzorgen de theorie en Bouwmensen Limburg de praktijk op niveau 2 en 3.” De samenwerking biedt belangrijke voordelen, legt Floor uit. “Een groot voordeel van de locatie van Bouwmensen Limburg is dat we alles dat bij het profiel Bouw, Wonen en Interieur (BWI) hoort aanbieden op één plek, van metselen en timmeren, tot schilderen en interieurbouw. Dat maakt het overzichtelijk voor de leerlingen en studenten.”
Nu en in de toekomst biedt de bouw volop werk. “De bevolking vergrijst en er is ontgroening,” vertelt René. “In de bouw neemt de vervangingsvraag de komende jaren heel erg toe, de uittrede naar pensioen is nu echt begonnen. Aan de andere kant ligt er nog een grote opgave voor het aantal te realiseren woningen. Daardoor ontstaat er enorm veel werkgelegenheid in de bouw de komende jaren. Kiezen voor een technisch beroep biedt leerlingen gegarandeerd werk, nu en in de toekomst.”
Hoe ziet de samenwerking eruit?
Floor: “Samen met Bouwmensen Limburg in Beek verzorgen wij de praktijk voor leerlingen van middelbare scholen. Zo krijgen zij de mogelijkheid om ervaring op te doen in de praktijk. VISTA neemt deel aan de activiteiten en enthousiasmeert studenten voor een opleiding in de bouw. We hebben onder andere de vakmanschapsroute mee ontwikkeld. Als mbo zorgen we voor het onderlinge contact tussen het bedrijfsleven en de scholen, zodat leerlingen een dag in de week op stage kunnen. Daarnaast zorgt de samenwerking tussen Bouwmensen Limburg, de middelbare scholen en VISTA ervoor dat er betere doorstroom plaatsvindt en leerlingen mogelijkheden krijgen om hun opleiding te versnellen.”
Zo worden er in Parkstad bijvoorbeeld meeloopdagen, open dagen en metselstages georganiseerd. Raymond Willems, docent BWI op het Techniekcollege Parkstad Limburg: “Leerlingen willen bijvoorbeeld meubelmaker of metselaar worden. Voor deze beroepen is het belangrijk om al vroeg tijdens de opleiding in de praktijk aan de slag te gaan. Het plan is om de leerlingen alvast te laten proeven aan de praktijk in samenwerking met Bouwmensen Limburg door ze daar intern opdrachten te laten doen. Ze leren dan de eerste kneepjes van het vak en daarnaast leren ze dat er ook in je werk spelregels en gedragsregels zijn waaraan je je moet houden. Ook dat is een belangrijk leermoment.”
Hoe wordt de samenwerking georganiseerd?
René legt uit: “Vaak stellen we de locatie en faciliteiten ter beschikking en komt de vmbo-docent zelf mee of draait de les. Natuurlijk verzorgen wij ook lessen, bijvoorbeeld als er een specialist gevraagd wordt en soms assisteren de mbo leerlingen in de les. De leerlingen werken graag met mbo’ers samen. Maar het is ook belangrijk dat de vo-leerlingen hun eigen les draaien. In onze samenwerking richten we ons vaak op een vraag van de school. We zijn er ook mee bezig om een concreet aanbod samen te stellen, een soort keuzemenu zodat scholen weten wat de mogelijkheden zijn. Al is het natuurlijk altijd maatwerk.”
Leerlingen vinden het leuk om buiten school te mogen werken en leren. Dat blijkt niet alleen tijdens de snuffelstage van 2 weken in leerjaar 3 en de stage van de 4de jaars die 1 dag per week in een bedrijf werken, maar ook wanneer leerlingen een dagje bij Bouwmensen Limburg aan de slag mogen om te metselen. “Daar gaat het om”, zegt Raymond. “Leerlingen laten zien waartoe ze in staat zijn, dat ze daar trots op mogen zijn. Ze stralen en vertellen vaak in geuren en kleuren over hun praktijkervaring. Ik hoop dat dit hen aanmoedigt om meer te willen ervaren.”
Lintstage
Ook in regio Maastricht wordt de samenwerking opgezocht. Met ingang van het nieuwe schooljaar 2020-2021, gaan alle basis- en kaderleerlingen van VMBO Maastricht uit leerjaar 3 een lintstage lopen. Lintstage houdt in dat de leerling op een vaste dag in de week op stage gaat. Tijdens het schooljaar, dat is opgedeeld in twee stageblokken, gaan de leerlingen praktijkervaring opdoen in twee verschillende sectoren. Voor BWI is dit bouw en schilderen.
Roger Pricken, docent BWI VMBO Maastricht vertelt over de stage die leerlingen doen: “Tijdens een stageblok worden handelingen geoefend uit het curriculum van BWI. Op school worden die vervolgens afgetoetst. Concreet gaan de BWI-leerlingen het profieldeel Bouwen vanaf de fundering en Design en decoratie oefenen bij BML en VISTA College. De leerling krijgt begeleiding van een ervaren leermeester. Na een aantal weken kan de leerling vanuit BML of Vista College op stage bij een geschikte bouwplaats. Naast de verplichte onderdelen uit het curriculum is er nog voldoende ruimte om de leerlingen een aantrekkelijk programma aan te bieden en ze te enthousiasmeren voor een beroep in de bouw.”
Horizon verbreden
“In de Westelijke Mijnstreek werken we veel samen met DaCapo. Daarnaast volgen leerlingen van het Graaf Huyn twee profieldelen BWI bij Bouwmensen Limburg. Zo stimuleren we leerlingen om ook de bouwkant op te mogen,” vertelt Floor. “In de toekomst gaan we ook het Stella Maris College en het Sophianum betrekken.” “De leerlingen BWI (14) van het DaCapo College gaan elke vrijdagmiddag naar Beek voor een deel van de praktijklessen. Ze reizen met de trein onder begeleiding van de docent BWI van Sittard naar Beek en volgen daar onder andere de onderdelen natte bouw, bekistingen maken en kozijnen stellen. Theorielessen en de basishandelingen worden op school geleerd,” legt Jos Wolters uit. “De leerlingen zijn enthousiast en vinden dat ze veel leren, de docent prijst met name de begeleiding en mogelijkheden van de leeromgeving bij Bouwmensen Limburg. Er zijn plannen om komend schooljaar uit te breiden naar een hele dag praktijklessen in Beek.”
Activiteiten zijn er in alle soorten en maten. René vertelt: “Groenewald heeft bijvoorbeeld geen profiel techniek, maar veel leerlingen zijn techneuten in de dop. We zorgen er dus voor dat leerlingen een technisch keuzedeel kunnen doen, zoals een huisje bouwen gericht op duurzaamheid, van ontwerp tot isolatie. Ze kunnen daar ook allerlei proeven op doen, van vmbo kader, tot vmbo t en zelfs voor havisten is dit hartstikke leuk en leerzaam. Leerlingen kunnen zo proeven aan techniek en later bij VISTA doorstromen naar niveau 2, 3 of 4. Het gaat er vooral om leerlingen interesse te laten krijgen in techniek.”
Loopbaankeuze
“Ter voorbereiding op de latere loopbaankeuze is het zinvol om tijdig ervaringen op de te doen in de wereld van werk oftewel het bedrijfsleven,” legt Roger uit. “Wij kunnen er op school veel over praten, maar de beste manier blijft om zelf ervaring op te doen. Stage betekent oriënteren, verdiepen, reflecteren en vastleggen. Hierdoor wordt tevens voldaan aan een belangrijk deel van LOB. Onontbeerlijk is de enthousiaste medewerking van BML en Vista college. Door middel van stage is de leerling bezig met zijn eigen toekomst, ontdekt de leerling waar hij/zij goed in is en hoe dat gebruikt kan worden bij het maken van keuzes voor een verdere loopbaan. Om het proces goed te kunnen begeleiden en te weten wat er in het bedrijfsleven gebeurt, ga ook ik stage lopen. Dit biedt mij de mogelijkheid om onze leerlingen nog beter te kunnen voorbereiden.”
Techniek is leuk!
Hoe je leerlingen geïnteresseerd krijgt in techniek leidt tot creatieve ideeën: “Zo organiseren we ook een zeepkistenchallenge, waarbij leerlingen zelf moeten ontwerpen en bouwen,” vertelt René. “Dat is écht techniek, maar leerlingen ervaren het niet meteen zo. We willen leerlingen laten nadenken over techniek, laten zien hoe leuk techniek is en ook laten zien dat het niet per definitie heel lastig of zwaar werk is. Of werk waar je een wiskundeknobbel voor nodig hebt. Techniek is veel meer dan met een hamer op een spijker”